SI ANNA
Si Anna nahimutang sud sa ngitngit nga lawak dihang natultolan sa kapolisan. Gikadenahan ang iyang usa ka tiil sa tinak-opan nga lawak. Binlan lang siya og pagkaon, ug paubanan sa ilang binuhi nga iro, kon manglakaw ang iyang mga ginikanan.
Ang ilang mga silingan, nga nahibung sa lihok sa iyang mga ginikanan, maoy nisumbong sa mga polis. Pag-abli sa mga polis sa pulthan sa lawak, naglisod sila pagtuo sa ilang nakita: Onse anyos nga batang babaye nga nagkabulingit ang dagway nga nagsul-ob sa hapit na madugta nga sinina tungod sa katuigan sa pagpabaya.
Daot si Anna. Mas gamay pa gyod ang iyang bitiis nga gigakotan sa kadena. Kay gitanggong siya dihang upat ka tuig pa lang ang panuigon.
Sakit sa mga mata ni Anna ang kahayag nga nipuli sa ataon nga kangitngit nga maoy iyang namat-an ug nakatulgan sud sa pito ka tuig. Nahadlok siya dihang giduol sa mga polis. Mas nalisang dihang gilibotan sa nakuryuso nilang mga silingan. Way makabasol niya. Wa siyay laing kauban gawas sa iro.
Dihang gihiling sa mga mananambal, ilang nakaplagan ang mas dakong kadaot nga nahiagoman ni Anna. Tungod sa pito ka tuig niyang pagkatanggong sa tinak-opang lawak, nga way bisan usa nga nakighinabi niya, di na siyang kalitok og bisan usa na lang ka pung. Nakalimot na siya unsaon pagsulti.
Gisud si Anna sa Psychiatric Ward sa Vicente Sotto Memorial Medical Center. Ang mga doktor ug nurses naluoy sa iyang kahimtang. Nagpulipuli sila pagda og mga duwaan. Bisan giunsa na lang nila siya paghagwa. Apan nagpabilin siyang tak-om.
Hangtod nga usa ka adlaw, nagkaguliyang ang ward. Si Anna maoy hinungdan. Ang tanang nahibawo sa hinungdan sa kaguliyang nangalipay. May sukaranan ang ilang pagsaulog.
Si Anna nakalitok na og usa ka pung: "Pansit."
Mao toy sinugdanan sa pagkahibalik sa katakos ni Anna pagsulti. Nahibawo nang mga doktor ug nurses unsay igasa niya. Inay balloons ug ubang duwaan, gibahaan siya og pansit. Nga mao diay intawon ang iyang kinaham nga pagkaon sa wa pa kadenahi ug tanggonga sa iyang mga ginikanan.
Nahitabo ni niadtong 1982. Si Anna, kon buhi pa, 37 anyos na karon.
-o0o-
Nahadlok ko nga ang kinabag-an sa atong katawhan nahisama ni Anna. Gikadenahan sila sa kakabos ug gitanggong sa kaburong sud na sa daghang katuigan. Nga kon suwayan nimo pagtukas ang kangitngit nga nagsalimbong nila suwawan lang hinuon ug mangahadlok.
Alang nako, mao ni labing dakong hagit sa tanang nagpakabana nga mga hut-ong sa katilingban. Ang pagtabang sa katawhan pagkaplag pagbalik sa ilang tingog. Mahimong, sama ni Anna, pansit ang una nilang malitok.
Apan sa kapulihay mamalikas ug maningil na sila pagbawi sa gahom nga gihikaw nila sa dugay nang panahon. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com