Arangkada of Leo Lastimosa for January 9, 2009

              KITAY GIHUKHOKAN

 

       Kon nahibung ka nganong lahi sa ubang kanasuran way kihol ang atong kagamhanan sa pagpanagang sa kalibotanong krisis sa ekonomiya, paminawa ang way kinutobang pagarpar sa mga opisyal sa Malakanyang nga nagsihag sa tinuoray nilang panghunahuna—nga way suliran, way kuyaw ug busa way angayng ikahadlok:

·        "Ang Pilipinas maoy labing andam pagsagubang sa krisis," pasalig ni presidential economic adviser Joey Salceda;

·        "Usa ra ka milyon di 11 milyones ka OFWs ang mataktak sa trabaho tungod sa krisis," matod ni Labor Secretary Marianito Roque; ug

·        "Mas daghang nibiya nga OFWs kay sa namalik matag adlaw," ug "kaliboan ka bag-ong trabaho ang nagpaabot sa mga Pinoy sa Madagascar ug ubang kanasuran."

-o0o-

            Mao diay nga way nagtukaw pagpangita og mga paagi pagpabaskog sa lokal nga mga industriya, pagmugna og dugang mga trabaho, pag-agak sa labing kabos nga maoy unang lamyon sa kagutom ug mga balatian tungod sa daan na nilang katimawa ug pag-usab sa pagduma sa kagamhanan aron nga mas paspas ug mas epektibong matubag ang pagkahugno sa kalibotanong ekonomiya.

            Mao diay nga nagpadayon ang way kinutoban nga pamolitika—palabwanay sa mga nangambisyon nga mopuli sa gahom sa 2010, sabligay og lapok nga ang tuyo di ang pagpatigbabaw sa kaangayan ni pagtabang sa katawhan ug paugat ug papating sa mga nagtungkawo sa gahom pagtilok sa bisan unsang nahibilin sa nasudnong panudlanan nga wa pa makumkom sa nagkatol nila nga mga kamot.

-o0o-

            Mao diay nga inay magpasiugda og mga proyekto nga gawas nga makahatag og dugang trabaho makapalig-on ug makapalapad pa gyod sa nasudnong ekonomiya, gipili sa Malakanyang ang pagpanuweldo og 500,000 ka tigsilhig sa kadalanan.

            Mao diay nga inay gamiton ang krisis isip kahigayonan pagbugkos sa nasud ug paghiusa sa katawhan pag-asdang sa makalilisang nga katalagman, nakakita na hinuon og bag-o nga mga maniobra ug mga lutsanan sa pagpasamot pagpaburot sa personal nila nga mga panudlanan.

-o0o-

            Ang unang lakang sa pagsulbad sa suliran mao ang pag-angkon nga dunay suliran.  Ang pag-ila sa suliran maoy gikinahanglan aron kasugdan na ang pagpangita og kasulbaran.  Ang padayon nga paglingiw-lingiw sa tinuod nga kahimtang, nga maoy naandan sa atong mga politiko, maoy motino nga moburot na pag-ayo ang kalisdanan ug nga unya na ta magsugod pagpanagang kon uwahi na ang tanan.

            Makahimo ta pagpangandam sa krisis bisan sa pagpabaya sa kagamhanan.  Makahimo ta pagpanalipod sa atong kaugalingon bisan sa pag-usik-usik sa kagamhanan.  Makahimo ta pagtino nga di ta mangamatay sa sakit ug gutom bisan gipasagdan ta sa kagamhanan.  Apan, yuna pa, ato nang gitugotan ang kagamhanan pagbudhi nato.  Ato pa ba sila pasagdan nga padayon nga magpahimus nato?  Atubangan sa kalibotanong krisis, paundayonan ba lang gihapon ang ilang pagpanghukhok sa atong hinagoan?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com