Arangkada of Leo Lastimosa for December 18, 2008

              NAWILI SA EVAT

 

       Hangtod karon way klarong katin-awan ang Malakanyang nganong ilang gipasagdan ang mga kompaniya sa lana pagpaburot sa ilang ginansiya.  Pinaagi sa paglansang sa tag-as nilang presyo bisan sa padayon nga pagtidlom sa presyo sa lana sa merkado sa kalibotan.  Pulos pagarpar lang ang giluwatan sa pipila ka mga sakop sa gabinete.  Bisan ang ilang panghudlat sa higanteng mga kompaniya sa lana nahunong na.

            Hain na man ang pangisog nilang Neda Direktor Heneral Ralph Recto ug Energy Secretary Angelo Reyes?  Nganong inay masuko nitak-om na man hinuon silang duha?  Human giisnab ug gipakauwawan sa Shell, Petron ug Chevron (kanhi Caltex) ang ilang awhag sa mas ubos nga presyo sa lana?

-o0o-

            Nisamot kaapiki ang Malakanyang sa bag-ong kuwentada nga gipagawas ni Senador Mar Roxas.  Kinsa nidason sa kontrobersiyal niya nga pamalikas sa cha-cha pinaagi sa pagpasangil ni Pres. Arroyo nga nakigkonsabo sa mga kompaniya sa lana.  Gihagit ni Roxas silang Recto ug Reyes pagpagawas sa ilang kaugalingong kuwentada.  Aron matandi sa mga konsumidor sa mas taas nga presyo sa lana.

            Niang kuwentada ni Roxas:

·        Ang diesel tag P23.52 matag litro na lang unta, mas ubos og 31% sa presyo nga gikolekta karon sa mga kompaniya sa lana; ug

·        Ang unleaded gasoline tag P15.35 matag litro na lang unta, o mas ubos og 55% sa presyo karon.

-o0o-

            Ang kasayuran ni Roxas nitakdo sa pag-angkon sa mga eksperto nga sa di pa matapos kining tuiga mas mobarato nang presyo sa gasoline kay sa krudo.  Kini tungod kay sa kataposan ni-epekto na gyod sa industriya ang presensiya sa gagmay nga mga kompaniya sa lana.

            Ang mga karibal sa Shell, Petron ug Chevron direkta nang nangompra sa ilang gasolina gikan sa Singapore.  Nga mas barato kay di na man sila kinahanglan nga mobayad sa lokal nga refineries.  Kon mahinayon ang ilang transaksiyon uban sa Venezuela ug ubang kanasuran, mapugos ang tulo ka mga higante pag-apas sa mas ubos pa gyod nilang presyo.

-o0o-

            Gipasanginlan ni Roxas ang cha-cha nga maoy gipalabi sa pamunoang Arroyo kay sa pagpamugos sa paglaslas sa presyo.  Nahadlok ko nga di lunlon pamolitika ang hinungdan ini.  Samtang di mahitabong palabyon ni Arroyo ang kahigayonan paglugway sa iyang pagpabilin sa gahom kon makalusot ang cha-cha, mas dinalian ug mas hinakog ang hinungdan sa ilang pagpaundayon sa mas taas nga presyo sa lana.

            Kon motidlom ang presyo sa lana tukma sa mas ubos nga ang-ang sa merkado sa kalibotan, motibugsok na sang expanded value added tax (Evat) nga makolekta sa kagamhanan.  Bisan wa nay kaikog sa mga magbubuhis, ang mas gamay nga panudlanan nagkahulogan gihapon nga mas gamay ang mahilabtan.  Inay mamalikas sa cha-cha, silang Roxas ug kaubanan angayng magdali pagbasura o bisan pag-iban na lang sa Evat.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com